ژیمناستیک چه نوع ورزشی است؟ ژیمناستیک یک ورزش المپیکی بر پایه قدرت و انعطاف است که بالعکس آنچه در رسانه ها از آن می بینیم چندان چیز دیر و دوری هم نیست.
در واقع اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که پس از دیدن یک ژیمناست استخوان های نرم او را دلیل انجام حرکات بی نظیرش می دانید متاسفانه باید شما را به بی خردی و کوته نظری محکوم کرد! شما اشتباه می کردید! بله دقیقا شما؛ اگر فکر می کردید که ژیمناستیک آنقدر ورزش سختی است که به درد شما نمی خورد و یا آنقدر ساده است که فقط به درد بچه ها می خورد و با این برچسب ها خودتان را از علاقه تان راندید، شما به خودتان و به جامعه ورزشی که می توانست با شما حال بهتری داشته باشد ظلم کردید.
اما حالا هم دیر نیست، به این ظلم پایان ببخشید! با ما در ادامه این مطلب همراه باشید تا در کنار هم هرچه بیشتر با ژیمناستیک و انواع زیر شاخه های آن آشنا شویم. شاید در پایان به یکی از این زیر شاخه ها روی آوردید، کسی چه می داند؟
ژیمناستیک برای کودکان و بزرگسالان
اگر شما به طور اتفاقی از یک شهروند بپرسید که ژیمناستیک چه نوع ورزشی است؟ احتمالا بهتان پاسخ خواهد داد ورزشی کودکانه! اما اصل حقیقت این چنین نیست. هر چند که ژیمناستیک برای کودکان فواید روحی و جسمانی بسیاری دارد اما انجام آن برای بزرگسالان نیز خالی از لطف نیست. در واقع همان طور که یک کودک با یادگیری حرکات پیچیده اعتماد به نفس می گیرد و با حرکات ساده نیز به سلامت بدنش کمک می کند در صورت انجام ورزش برای یک بزرگسال نیز این اتفاق ها خواهد افتاد. ژیمناستیک هر چند که فقط در سنی خاص پای ورزشکار را به مسابقات مختلف باز می کند اما برای همگان فواید ضد درد، آرامش بخش، تسکین دهنده درد های عضلانی و… خود را خواهد داشت. در ادامه بیشتر با زیر شاخه های مختلف این ورزش آشنا خواهیم شد:
ژیمناستیک هنری
ژیمناستیک هنری محبوب ترین زیر شاخه ژیمناستیک است که در مسابقات المپیک نیز جای مخصوصی دارد. در مسابقات رسمی ژیمناستیک هنری حرکات مردان و زنان از هم تفکیک می شوند؛ به طوری که زنان چهار حرکت و مردان نیز ۶ حرکت و وسیله را دارا هستند. بعضی وسیله و ابزارآلات ژیمناستیک هنری به شرح زیر شمرده می شوند:
- چوب موازنه: چوب موازنه چوبی به عرض ۱۰ سانتی متر است که فقط توسط بانوان ژیمیناست به کار می رود. مدت زمان انجام حرکات روی این چوب ۹۰ ثانیه است و این حرکات تعادل و چابکی بسیاری را نیز می طلبند.
- خرک: پرش از خرک یک حرکت ورزشی مشترک بین مردان و زنان است. این حرکت با ۲۵ متر دویدن شروع شده و با پرش بر روی هوا و انجام حرکات آکروباتیک در همانجا پایان می پذیرد. پرش خرک نیازمند قدرت زیادی است؛ در این حرکت همچنین شتاب ژیمیناست، سرعت، مسلط بودن، زیبایی و پیچیدگی حرکاتی که در هوا انجام می دهد و تعادل او در فرود آمدن از عوامل مهم در امتیاز دهی داوران به شمار می روند.
- پیست حرکات زمینی: داوران در انجام حرکات زمینی نیز همچون حرکات چوب موازنه ۹۰ ثانیه مهلت انجام را به ورزشکار می دهند. پیست حرکات زمینی ژیمناستیک هنری یک محیط ۱۲ در ۱۲ متری فنری و دارای خاصیت ارتجاعی است که به ژیمیناست ها در انجام حرکات شان کمک می کند. رنگ پیست ژیمناستیک معمولا آبی راه راه انتخاب می شود. همچنین جالب است بدانید که ورزش زنان در مسابقات ژیمناستیک هنری همراه با موسیقی و رقص انتخابی خودشان انجام می شود درحالی که برای مردان بیشتر حرکات قدرتی ملاک هستند.
ژیمناستیک ریتمیک
ژیمناستیک ریتمیک ترکیبی از رقص باله، حرکات رقص گونه و ژیمناستیک است. این زیر شاخه ژیمناستیک انعطاف زیادی را می طلبد و ماحصل آن نیز حرکاتی ریتمیک و منظم هستند. توپ، طناب، حلقه و ربان چهار ابزار اصلی ژیمناستیک ریتمیک هستند. این ورزش می تواند به صورت تکی و گروهی انجام شود. ژیمناستیک تعادل، هماهنگی و تسلط بر بدن را به ورزشکاران آموزش می دهد.
- ربان: ربان معمولا از ساتن یا هر پارچه بی آهار و لغزان دیگری ساخته می شود. عرض ربان ژیمناستیک بین ۴ تا ۶ سانتی متر متغییر بوده، وزن آن نهایتا تا ۳۵ گرم و طول آن نیز ۶ متر است. ربان ژیمناستیک با یک دسته فلزی در دست ژیمناست قرار می گیرد و زیبایی کار با آن در تشکیل مارپیچ ها و اشکال هنری زیبا بر روی هوا، پرتاب کردن و باز گرفتن آن است.
- حلقه: قطر حلقه ژیمناستیک بین ۸۰ تا ۹۰ سانتی متر بوده و وزن آن نیز تقریبا ۳۰۰ گرم است. حلقه ژیمناست ها غیر قابل انعطاف بوده و زیبایی آنها نیز در گره خوردنشان با بدن ورزشکار شکل می گیرد. یک ژیمناست حرفه ای درون حلقه پیچ می خورد، آن را دور می دهد، مثل بومرنگ باز پس می گیرد و…
- توپ: توپ در ورزش ژیمناستیک از جنس پلاستیک بوده و وزن آن نیز کمی سنگین تر از توپ های معمولی است. در واقع وزن این توپ های پلاستیکی و رنگارنگ گاهی به نیم کیلو هم می رسد. توپ در حرکات ژیمناستیک به هوا پرتاپ می شود و در آن زمانی که آن در هوا قرار دارد ژیمناست وقت دارد تا خود را با انجام حرکات مختلف به آن رسانده و آن را از هوا باز پس گیرد.
ژیمناستیک آکروباتیک
تمام شاخه های ژیمناستیک اغلب دارای یک دسته حرکات انعطافی و یک دسته حرکات آکروباتیک هستند که با توجه به هر شاخه نسبت این حرکات به یکدیگر تغییر می کند. مثلا همان طور که در ژیمناستیک ریتمیک انعطاف بیشتر است، در ژیمناستیک آکروباتیک نیز حرکات آکروبات حرف اول را می زنند. مسابقات ژیمناستیک آکروبات در چندین دسته دو نفره زنان، دو نفره آقایان، دو نفره مختلط، گروهی مردان و گروهی زنان انجام می شوند. ژیمناستیک آکروباتیک نیازمند توانایی کار گروهی بالا و چابکی برای انجام حرکات قدرتی شدید است.
ژیمناستیک ترامپولین
شاید شما هم تا به حال فکر می کردید که ترامپولین فقط برای کودکان بوده و تنها حالت «بپر بپر» دارد؛ اما تمام کاربرد این وسیله بازی و تفریح نیست! در واقع ترامپولین یکی از وسیله های اصای ژیمناستیک است و آنقدر هم وسیله مهمی هست که توانسته یک رشته ورزشی خاص را به خود اختصاص بدهد. در سال ۲۰۰۰ بالاخره پس از سالها مسابقات غیر رسمی این ورزش شکل رسمی و سازمان یافته ای به خود گرفت. مهم ترین فایده ژیمناستیک ترامپولین در واقع همان هماهنگی عصب و عضله ای است که به ورزشکار می بخشد. این ورزش همچنین با فعال کردن غده لنفاوی سمزدایی را نیز در بدن افزایش می دهد.
مسابقات ژیمناستیک در ایران
خوشبختانه توجه به ورزش ژیمناستیک در ایران در سطح خوبی قرار دارد و کشور ما هر ساله درحال جمع کردن تیم ملی ژیمناستیک مردان و زنان در زیر شاخه های مختلف ژیمناستیک و فرستادن آنها به مسابقات بین المللی است. امروزه هر کسی (از کودک گرفته تا جوان و نوجوان) که ژیمناستیک را شروع کند و کارش را هم بلد باشد خیلی زود و به پیشنهاد و با راهنمایی مربیش وارد مسابقات ناحیه ای، منطقه ای، استانی و ملی خواهد شد. برای شرکت در مسابقات ژیمناستیک تنها باید شروع کرد و به آینده نیز امیدوار بود. همچنین باید به این نکته نیز باور داشته مه همین حالا هم برای شروع دیر نیست!