از زمان پیدایش والیبال تابحال تکنیک سرویس نیز روند تکاملی پیدا کرد. سرویس در والیبال یکی از حرکت های مهم و کارآمد برای امتیازگیری است. هر والیبالیست باید حرفه ای سرویس بزند. در این مطلب سعی کرده ایم به طور کامل سرویس را تعریف کرده و انواع سرویس ها را معرفی کنیم. و به شما در زمینه آموزش والیبال سرویس نکاتی را بیان نماییم. در ادامه سایت ورزشی با ما همراه شوید.
والیبال سرویس
سرویس در ورزش والیبال اهمیت زیادی دارد و از زمان ابداع این ورزش تکامل زیادی پیدا کرده است. سرویس توسط بازیکنان حرفه ای به یک جمله قوی و کارآمد تبدیل شده است. انواع سرویس های سریع با سرعت بالغ بر 80 کیلومتر بر ساعت اجرا می شوند. در تمام مسابقات تیمی که از سرویس های خوب بهره مند شود می توانید تا 50 درصد احتمال برنده شدن در یک مسابقه را داشته باشد. با اجرای سرویس موفق تاکتیک تیمی حریف را مختل نموده و با دفاع مناسب امتیاز کسب نمایید.
سرویس در ورزش والیبال چیست؟
سرویس به ضربه ای است که توسط یک بازیکن و با یک دست درمحل مخصوص انتهای زمین خودی زده می شود تا بازی شروع شود و دارای یک سری قوانین خاص است که مثلا پای بازیکن ضربه زننده نباید در زمین اش فرود بیاید و توپ را با ضربه دست محکم از بالای تور به زمین حریف عبور دهد. معمولا سرویس ها در محل مشخص اجرا می شوند و ضربه نیز باید بعد از سوت داور انجام گردد و ضربه با یک دست زده می شود. خطاهای قانونی سرویس زمان اجرای سرویس صورت نگیرد.
انواع سرویس ها در والیبال:
سرویس ها را می توانیم از جهات مختلف تقسیم بندی کنیم و رایج ترین نوع تقسیم بندی به صورت زیر است:
– سرویس ساده روبه تور
– ساده پهلوبه تو
– تنیسی روبه تور
– تنیسی پهلوبه تور
– ژاپنی (هوک پهلوبه تور)
– چکشی یا موجی
– چکشی یاموجی همراباپرش
– پرشی
سرویس ساده رو به تور:
برای اجرای این سرویس باید در پشت خط انتهای زمین 9 متر عرضی بین دو خط کوتاه مشخص شده ایستاد. سرویس زن مجاز است تا جایی که منطقه آزاد سرویس نامیده می شود از خط انتهایی دور شده و از تور فاصله بگیرد. برای افراد راست دست پاها تقریبا به اندازه عرض شانه ها باز و پای چپ به اندازه یک گام کوتاه در جلو رو به تور اجرا می گردد. معمولا سرویس برای شروع بازی و گرفتن امتیاز یکی از مهم ترین قسمت های بازی می باشد. سرویس خوب باعث تدارک حمله ضعیف برای تیم مقابل است و در نهایت گرفتن یک امتیاز برای تیم خودمان می باشد. معمولا تلاش می شود سرویس طوری زده شد که شروع کننده حمله برای تیم باشد.
سرویس ساده:
یکی از ساده ترین سرویس ها در این سرویس توپ را به سمت بالا انداخته و دست را از پایین تنه به بالا آورده و با کف دست در نزدیکی های نیم تنه به توپ ضربه میزنیم. اگر مهارت اصولی تکنیک سرویس ساده را اجرا نکنید نمی توانید سرویس بزنید. بنابراین باید موارد زیر را رعایت نمایید.
– افراد راست دست، پاى چپ خود را در جلو قرار مى‌دهند و افراد چپ دست عکس اين حالت را رعايت مى‌کنند.
– براى تعادل بيشتر لازم است با خم کردن مفصل زانوها مرکز نقل را به زمين نزديک کرد.
– اندازهٔ پرتاب توپ بايد به نحوى باشد که بين اجراء ضربه و رها شدن توپ همزمانى به‌وجود آيد.
– بالاتنه به سمت جلو متمايل و با دست کاملاً کشيده به توپ ضربه وارد مى‌شود.
– دقت کنيد که ضربه بايد به زير توپ و متمايل به پشت آن و با سطح بيشتر دست (کف و انگشتان) به توپ وارد شود.
– در هنگام اجراء سرويس از انتقال وزن بدن از پاى عقب به پاى جلو استفاده شود. (تصوير زير) شما را در زدن ضربهٔ صحيح کمک مى‌کند.
نحوه اجرای سرویس آرام یا چکشی:
در اولین مرحله باید برای سرویس زدن آماده شوید. مراحل ابتدایی معمولا در همه سرویس ها یکی است. خودتان را باید آماده سازید و با اعتماد به نفس و تنظیم بدن برای یک سرویس خوب عمل نمایید. پاها به اندازه عرض شانه و یک پا عقب قرار گرفته و پای جلو به سمت تور باشد.
به بخشی که می خواهیم توپ به آنجا برود دقت نموده و جایی که می خواهیم به توپ ضربه بزنیم را تجسم می کنیم. سپس توپ را به بالا می اندازیم و میزان پرتاب متناسب با طول دست است و هم راستا با کتف ضربه زننده مقداری عقب تر است. کمر را همانند کمان خم می کنیم و دست ضربه زننده را به توپ می بریم و نزدیک گوش قرار می دهیم. همزمان با پرتاب توپ به بالا پا مقداری عقب رفته. کف دست صاف و سفت و اما ساعد و آرنج و بازو را راحت قرار می دهیم که بتوانیم میزان ضربه به توپ را تنظیم کنیم.
برای ضربه دست به کمک بازو و آرنج و ساعد به سمت توپ می بریم. زمانی که دست در حال صاف شدن است با مچ به بخش وسط توپ ضربه می زنیم. انگشتان دست برای هدایت و کنترل بهتر توپ در بالای توپ قرار میگیرند. هنگام ضربه شکم جمع شده و به سمت جلو متمایل میشود. قدرت ضربه به توپ به ترتیب از پشت به کمر شانه ها و ارنج و در آخر به دست انتقال داده می شود. بعد از ضربه کل بدن به سمت جلو متمایل میشود. در سرویس آرام( overhand serve) کتف در حالت موازی با زمین قفل میشود.ولی در سرویسی که توپ حالت چرخشی دارد.(Top Spin Serve ) دست تا پایین حرکت میکند.
روش اجرای سرویس پرشی ( Jump Serve ):
سرویس پرشی یا شلیک از راه دور از جمله حرکات دیدنی در زمان مسابقه والیبال است. سرویس مخصوص بازیکنانی که ترس از زدن سرویس ندارند یا به فکر خراب شدن سرویس نیستند.
در ابتدا باید سه گام بلند از خط انتهایی زمین فاصله گرفته و برای حرکت یک گام بلند با پای چپ به جلو می گذاریم. در زمان گام دوم توپ را به هوا پرتاب کرده و تلاش می کنیم زمان پرتاب توپ به حالت دورانی یا چرخان به جلو پرتاب نموده و زمان ضربه زدن به توپ چرخش توپ به سمت جلو بیشتر باشد همانند حالت آبشاری
سومین گام را برداشته و پای راست را به پشت پای چپ قرار داده و می پریم. تلاش می کنیم در زمان پرش تعادل حفظ شده و پرش مناسب داشته باشیم تا به توپ رسیده و ضربه بزنیم. با مچ دست به وسط توپ ضربه می زنیم. سپس با انگشتان به بالای توپ که حالت چرخش به سمت جلو داشته باشد. بعد از زدن ضربه روی خط یا درون زمین فرود می آییم. قبل از پرتاب توپ هدف تان را در زمین حریف نشانه بگیرید. قبل از اینکه توپ رپتاب شود به لبه بالایی تور نگاه می کنیم تا ارتفاع مناسب را پیدا کنیم. هر چه قدر مرکز تماس دست با مرکز توپ زمان ضربه موافق باشند، سرویس اجرا شده موج زیادتری خواهد داشت.
سرويس تنيسى (آبشارى):
سرویس آبشاری در وضعیت های مختلف قابل اجرا است و در حالت ثابت، حال حرکت و به صورت پرشی قابل انجام می باشد. برای اجرای این فن در وضعیت ثابت درجا می توانید به موارد زیر توجه داشته باشید:
– وضعيت ايستادن فراگير و شيوهٔ خم کردن پا از مفصل زانو مانند سرويس ساده مى‌باشد.
– ارتفاع پرتاب توپ براى ايجاد همزمانى و هماهنگى بين دست ضربه و توپ به اندازهٔ طول دست به اضافه قطر توپ (۲۰ سانتى‌متر) مى‌باشد.
– پس از پرتاب توپ به هوا، دست عقب مى‌رود و بدن نسبت به تور داراى قوس محدّب است. ولى در هنگام زدن ضربه عکس اين حالت اتفاق مى‌افتد، يعنى بدن سرويس‌زننده از حالت محدب به مقعر تغيير وضعيت مى‌دهد.
– در لحظه ضربه زدن به توپ، دست کاملاً مستقيم و بدون هيچ زاويه‌اى در مفصل آرنج اين فن اجراء مى‌شود. دست سرويس‌زننده به بالاى توپ و متمايل به پشت آن اصابت مى‌کند.
– مى‌توان در حالت طبيعى از همه قسمت‌هاى دست (مچ، کف و پنجه‌ها) براى ضربه زدن به توپ استفاده کرد.
– نکتهٔ مهم نحوهٔ پرتاب توپ است. اين پرتاب بايد کاملاً در مسير حرکت دستِ ضربه باشد. در غير اين صورت سرويس را نمى‌توان به محل دلخواه ارسال کرد. تصویر زير مراحل اجراء اين سرويس را نشان داده است.
10 عامل موفقیت در سرویس زدن والیبال
1- داشتن تمرکز عالی
وقتی برای سرویس به عقب زمین حرکت می کنید، باید خودتان را آرام و هدف را مشخص نمایید و حالت صحیح بدن و موقعیت زمین را قبل از نگاه کردن به داور بدست بیاورید.
2-محکم و منسجم باشید.
یک روش عملکرد را برای خود داشته و آنرا اجرا کنید.
3-موقعیت توپ و بازو و هدف خود را مشخص و در یک خط قرار دهید.
قبل از چرخش توپ با بازوی ضربه زننده، موقعیت توپ را مشخص و انرا با بدن و هدف خود در یک خط قرار دهید.
4-پاها را بررسی کنید
پاها باید با هدف شما در یک خط قرار گیرید.
5-افزایش تحرک
جایی برای حرکت به سمت توپ برای خود گذاشته و وزن بدن را به آن منتقل کنید.
6-کنترل چرخش
همه چیز به دقت جاگیری چرخش توپ در خط مستقیم با بازو و دست شما بستگی دارد.
7-هدف بلند
در زمان زدن توپ مطمئن شوید که آن را نزدیک یا بالای تور می زنید.
8-ضربه زدن به جلو
برای حداکثر قدرت و دقت توپ را در جلو و خط شانه های خود بگیرید.
9-تماس و ضربه
مطمئن شوید که تماس سختی با توپ داشته و از دست بسته یا باز ، بسته به نوع سرویس خود استفاده کنید.
10-ضربه به توپ را ادامه دهید.
همیشه به دنبال ضربه ، دست و وزن بدن را ادامه و انتقال دهید تا سرویس به حداکثر قدرت برسد.
خطاهاي سرويس:
1) مدت زمان سرويس از سوت داور ۸ ثانيه مي باشد.
2) جا نگرفتن در منطقه سرويس.
3) پاي سرويس زننده روي خط قرار مي گيرد.
4) با دو دست يا سر و پا بزند.
4) رعايت نكردن چرخش.
6) توپ را هنگام سرویس رها نکنید
سئوالات متداول:
آیا سرویس در ورزش والیبال جزو حرکت های اصلی و مهم است؟
بله ، سرویس یکی از مهم ترین حرکات شروع بازی برای هر تیم می باشد. معمولا تیمی که امتیاز می گیرد می تواند سرویس را شروع کند.
بهترین روش سرویس زدن کدام است؟
معمولا به طور دقیق نمی توانیم بگویم کدام یک از سرویس ها بهتر است، معمولا بازیکنان به صورت تاکتیکی از هریک از این سرویس ها در مواقع خاص استفاده می کنند.
بهترین سرویس زنان تیم والیبال ایران چه کسانی هستند؟
بهترین زننده های سرویس والیبال در ایران می توانیم به سعید معروف ، عبادی پور ، فرهاد قائمی ، صابر کاظمی و … نام ببریم.