سلام و عرض ادب خدمت خوانندگان محترم. در این مقاله به تاریخچه پیدایش فوتبال افغانستان و اطلاعات جزئی و کلی راجع به ورزش فوتبال در این کشور می پردازیم. تاریخچه بازی با توپ به چند هزار سال قبل بر می گردد و دقیقا مشخص نیست در کدام کشور متداول شده و چه کسی یا کسانی آن را ابداع کرده اند. گفته می شود تاریخچه اولیه فوتبال به کشور انگلستان بر می گردد و در ادامه به دیگر نقاط کره زمین منتقل شده است. یکی از کشورهایی که از فوتبال بی نصیب نماند افغانستان بود.
تیم فوتبال افغانستان یک تیم فوتبال آسیایی می باشد و در تقسیم بندی کنفدراسیون فوتبال آسیا در منطقه جنوب آسیا قرار دارد. اولین بازی فوتبال در سال ۱۳۰۲ و در زمان امان الله خان در مدرسه حبیبیه توسط معلمان خارجی رواج پیدا کرد. آنها در قلعه حشمت خان در شهر کابل بازی می کردند. اولین اصولنامه فوتبال را عبدالغفور خان نوشت و به زبان فارسی ترجمه شد. این اصول نامه در اختیار دانش آموزان مدارس فوتبال قرار گرفت. سال تاسیس فدراسیون فوتبال افغانستان ۱۹۳۳ و سال عضویتش در فیفا ۱۹۴۸ می باشد. این کشور به دلیل جنگ های داخلی و خارجی پیاپی از جمله حمله نظامی شوروی برای سالیان زیادی از این ورزش دور ماند.
انجمن ملی المپیک افغانستان
این انجمن در سال ۱۳۱۲ خورشیدی به منظور ساماندهی و بهبود ورزش این کشور تاسیس شد. انجمن ملی المپیک افغانستان تمام رشته های ورزشی از جمله فوتبال را در تمامی مدرسه ها و مرکز های نظامی گسترش داد. این انجمن تحت سرپرستی المتوکل علی الله و صاحب حربیه اداره می شد. در سالهای بعد این نهاد پیشرفته تر شده و در سال ۱۹۳۶ به طور رسمی کار خود را آغاز کرد. این نهادی غیر دولتی می باشد و نظم دهی و پرورش فعالیت های ورزشی، و رقابت های داخلی و خارجی کشور را به عهده دارد. مسئولان ورزشی در این نهاد از ابتدا تا کنون: یعقوب خان، محمد یوسف، سردار آغا، محمد سراج، اعتمادی، حسنی، نصیر احمد، جگدلک، مطمئن، مولوی قلم الدین و محمد ظهیر عقبا بوده اند.
اولین بازی ملی افغانستان با کشور ایران
کشور افغانستان به علت جنگ ها نزدیک به سه دهه از فعالیت ورزشی و فوتبال کناره گیری کرد. بعد از اینکه تا حدودی این کشور از اشوب آرام شد فوتبال پا گرفت. اولین بازی ملی افغانستان با ایران بود. در سال ۱۹۴۱ رقابت این دو تیم که هر دو کشور اولین بازی ملی خود را آغاز می کردند انجام شد. نتیجه این بازی با تساوی صفر بر صفر به پایان رسید. دولت افغانستان پس از چند ماهی از بازی اول خود با ایران تصمیم گرفت برای بار دوم با ایران بازی کند. او تیم ملی کشور ایران را به کابل دعوت کرد. نتیجه این بازی دوستانه یک بر صفر به نفع افغانستان به پایان رسید.
فوتبال افغانستان در رده بندی فیفا
رده بندی فیفا سامانه ای است که تیم ملی فوتبال مردان کشور های جهان را رده بندی می کند. این رده بندی بر اساس نتایج بازی های ملی می باشد. بهترین تیم ملی در ابتدای جدول قرار می گیرد. تیم ملی فوتبال افغانستان پیش از بازی با اندونزی در جایگاه سی ام در آسیا و جایگاه ۱۵۲ در سطح جهانی قرار داشت . او در ترکیه در بازی برابر اندونزی یک بر صفر تیم مقابل را شکست داد و به پیروزی رسید. او هم اکنون در سطح آسیا در جایگاه ۲۸ و در سطح جهانی در جایگاه ۱۵۰ قرار دارد.
تیم فوتبال زنان افغانستان بعد از آمدن طالبان
زنان فوتبالیست کشور افغانستان از کشوری که تحت حکمرانی طالبان بود خارج شدند. بانوان فوتبالی افغان با حمایت باشگاه ملبورن ویکتوری به لیگ آماتور استرالیا وارد شدند. آنها در بازی برابر ویکتوریا با نتیجه مساوی به این رقابت خاتمه دادند. این تیم در باشگاه ملبورن یک تیم غیر رسمی به حساب می آید. آنها به دلیل رفتار ستیزه جویانه طالبان و برای حفظ امنیت خود و خانوادهایشان بدون نام و یا با نامی مستعار بازی کردند. بیشترین گل های ملی را مرجان حیدری در بازیهای ملی کسب کرده است. رنگ لباس خانگی آنها قرمز و رنگ لباس مهمان سفید می باشد.
تیم ملی فوتبال افغانستان در جام جهانی ۲۰۱۸
تیم این کشور در بازیهای جام جهانی ۲۰۱۸ در اولین بازی به مصاف تیم سوریه رفت. بازی دوم خود را با کامبوج به پایان رساند. در بازی سوم با ژاپن وارد رقابت شد. بازی با سنگاپور چهارمین و آخرین بازی تیمش بود. تیم ملی افغانستان برابر کامبوج به پیروزی یک بر صفر رسید. در بازی با ژاپن با نتیجه ۰ – ۶ شکست را تجربه کرد. افغانستان برابر سنگاپور به پیروزی ۲ بر یک رسید. همچنین این تیم در بازی مقابل سوریه شکست ۰ بر ۶ را تجربه کرد.
سر مربی کنونی تیم ملی کشور افغانستان
انوش دستگیر سر مربی این تیم در جام جهانی ۲۰۲۲ و جام ملتهای آسیا ۲۰۲۳ می باشد. او متولد ۲۷ نوامبر ۱۹۸۹ متولد کابل افغانستان است. او بازیکن سابق در تیم ملی افغانستان در پست مهاجم و هافبک بود. دوران کودکی را خارج از کشورش زندگی کرد. بعد از آن به هند سفر می کند و به مدت ۸ سال در این کشور می ماند. پس از آن به مسکو مهاجرت کرد و سه سال در آنجا زندگی می کند.
پس از مدت سه سال به کشور هلند رفته وساکن آنجا می شود. او با توجه به علاقه و استعداد ذاتیش نسبت به فوتبال در ۱۳ سالگی وارد باشگاه آماتوری در هلند می شود. او فارغ التحصیل از دانشگاه یوهان کرایف است. او برای تیم ملی فوتبال افغانستان به مدت ۲ سال بازی کرده است و ۴ گل به ثمر رسانده. انوش دستگیر در لیگ برتر کشور هلند در تیم جوانان سابقه ۵ سال مربیگری دارد.
بازیکنان تیم ملی فوتبال کشور افغانستان
اویس عزیزی، فیصل حمیدی و حمیدالله وکیلی سه دروازه بان تیم ملی هستند. مدافعان تیم به نامهای مسیح سیغانی، داوود نجم، ذهیب اسلام امیری، نجیم حیدری، حسین علیزاده، شریف محمد، حسن امین می باشند. آدام نجم، نور حسین، زبیر امیری ، فرشاد نور، فیصل شایسته، مازیار کوهیار، فردین حکیمی، میلاد انتظار، اباسین علی خیل، ذوالفقار نظری، سمیر سمندری هافبکان تیم ملی می باشند. از مهاجمان تیم ملی می توان به جبار شرزه، نورالله امیری، عمران حیدری، امیر الدین شریفی، امید پوبلزی، حسین زمانی و فرید سادات اشاره کرد.
برترین کاپیتان تیم فوتبال افغانستان
یکی از پراوازه ترین بازیکنان فوتبال این کشور فیصل شایسته در نقش کاپیتان تیم ملی افغانستان است. او متولد شهر کابل و هم اکنون ۳۱ سال سن دارد. این هافبک هجومی ۱۷۴ سانتی متر قد دارد. او در سال ۲۰۰۹ و در باشگاه توئنته هلند فوتبال حرفه ای را شروع کرد. او در سال ۲۰۱۳ به لیگ بلغارستان رفت و در ۱۰ بازی انجام شده یک گل و سه پاس گل به ثمر رساند.
شایسته سال ۲۰۱۴ وارد تیم ملی کشورش شد و تا ۲۰۱۷ بیست و چهار بازی ملی را در کارنامه خود به ثبت رسانده است. او تا این سال ۱۷ گل ملی را برای کشور افغانستان به ثمر رسانده . زیباترین گل او در تیم ملی در بازی مقابل کویت بود که از روی ضربه ایستگاهی زد. او عنوان کاپیتانی را در زمان سرمربی جدید تمیش آقای پیتر شگرت دریافت کرد.
سخن پایانی
همانطور که در مطالب بالا خواندیم کشور افغانستان به علت جنگ ها و بحران های داخلی و خارجی به وجود آمده در کشورش کارنامه و عملکرد درخشانی در فوتبال نداشته است. همینطور در فوتبال زنان با توجه به روی کار آمدن حاکمیت طالبان دستخوش تغییراتی اساسی شده است. بانوان فوتبالی این سرزمین برای هدف خود نهایت تلاش را کرده و به خواسته هایشان جامه عمل می پوشانند. حکومت طالبان به طور کلی حضور زن را در فعالیت های ورزشی و سالن ها و پارک های کشور ممنوع اعلام کرد.
جامعه فوتبالی کشور افغانستان با گذر از شرایط سخت و صعب العبور در سالهای اخیر در رده بندی فیفا دو گام به سمت بالا صعود کردند . این موفقیت نشان از آینده ای امیدوار کننده برای آنها دارد. به امید موفقیت های روزافزون برای این کشور عزیز. از اینکه تا انتهای این مطالب ما را همراهی کردید سپاس گذاریم.